Po sześciu latach od tragicznego pożaru Katedry Notre-Dame, jedna z najważniejszych dla katolików świątyń w sercu Paryża znów napełniła się modlitwą i pieśniami w języku polskim i radością Polaków. Wydarzenie to transmitowane było na oficjalnym kanale katedry. 

Zapis transmisji jest dostępny na YouTube: https://www.youtube.com/live/thHTCM1HzBg

Symboliczny powrót

To wydarzenie jest nie tylko religijnym, ale i historycznym znakiem nadziei. Pożar z 15 kwietnia 2019 r., który strawił dach i iglicę Notre-Dame, poruszył sumienia całego świata. Wśród modlących się wówczas Francuzów byli również Polacy, którzy błagali o ocalenie świątyni – i ocalenie duchowego dziedzictwa Europy.

Świątynia została odbudowana dzięki wysiłkowi tysięcy rąk i serc. Gdy 8 grudnia 2024 r. arcybiskup Laurent Ulrich poświęcał na nowo katedrę, wypowiedział słowa, które dziś nabierają szczególnego znaczenia: „Niezależnie od tego, czy wierzycie, czy nie, jesteście mile widziani, by uczestniczyć w radości tych, którzy odzyskali swój kościół-matkę”.

„Kościół-matka to piękny obraz przestrzeni pełnej miłości dla wszystkich. Matka kocha wszystkie swoje dzieci i zaprasza je do siebie. Ona nie dzieli nas na lepszych i gorszych, na bardziej i mniej kochanych; ani pod względem narodowości, ani wyznania, czy innych kryteriów. Wszyscy jesteśmy w ten sam sposób dopuszczeni do Bożej miłości, która nas nawraca, oczyszcza i uświęca. Uosobieniem tej powszechnej miłości Kościoła jest Maryja” – mówił abp Wojda podczas sobotniej homilii. Dziś ta „matka kościołów” ponownie otwiera swoje serce również dla Polonii.

Notre-Dame – duchowa przestrzeń Polaków

Katedra Notre-Dame od wieków stanowiła szczególne miejsce także w historii Polski. To tutaj bywał Henryk Walezy – pierwszy elekcyjny król Polski. W XIX wieku przy jej murach modlili się polscy romantycy, wygnańcy i patrioci, dla których Maryja była znakiem nadziei w czasach zaborów. Tu, w cieniu gotyckich wież, dojrzewały polskie modlitwy o wolność i wiarę.

W 2018 r., z okazji setnej rocznicy odzyskania niepodległości, w Katedrze otwarto Polską Kaplicę, poświęconą Matce Bożej Częstochowskiej. To w niej umieszczono kopię Cudownego Obrazu przekazaną przez paulinów z Jasnej Góry. Zaledwie kilka miesięcy później pożar zamknął to miejsce na lata.

Dziś odnowiona kaplica ponownie staje się ważną przestrzenią modlitwy, tożsamości i wspólnoty Polaków.

Ikona Jasnogórska – serce polskiej duchowości

W swojej homilii abp Tadeusz Wojda przypomniał, że według pobożnej tradycji autorem Ikony miał być św. Łukasz Ewangelista, który malował Maryję. Miał on przebywać z Maryją w Jej domu i spisywać wspomnienia o Jezusie, które Ona zachowywała w swoim sercu. Przekaz mówi, że Ewangelista użył do tego blatu stołu, przy którym Święta Rodzina zasiadała do modlitwy i posiłku. Ta tradycja z pewnością jest tylko symboliczna. Mówi jednak, jak blisko Jezusa i Maryi jest wizerunek, który dzisiaj podziwiamy.

Niezależnie od historycznego przekazu, obraz z Jasnej Góry od wieków stanowi mistyczne centrum polskiej wiary.

„My, Polacy, wzięliśmy do serca słowa Jezusa o swojej Matce. Rozkochaliśmy się w Maryi i wzięliśmy Ją do swojego domu” – mówił arcybiskup Wojda.

Kaplica Polska – duchowy most z Jasną Górą

Polska Kaplica w Notre-Dame ma być nie tylko miejscem kultu, ale także przestrzenią spotkania Polaków rozsianych po świecie.

„Tu będzie jakaś część Częstochowy – duchowy most do Pani z Jasnej Góry. Tu jest nasz dom, gdzie jest nasza Matka” – mówił abp Wojda

Od tragedii do radości

Odbudowa katedry i powrót Ikony to również symbol duchowego odrodzenia Europy. Abp Wojda przywołał słowa papieża Leona XIV o „nowej wiośnie Kościoła” – odradzającej się wierze młodych Francuzów i Europejczyków, którzy na nowo odkrywają sens chrztu i Ewangelii.

Jak zauważył przed uroczystością metropolita warszawski abp Adrian Galbas: „Maryja z Jasnej Góry, w każdym miejscu, w którym Jej Ikona się znajduje, przychodzi do nas jako pomoc i obrona. Cieszę się, że także mieszkańcy Paryża będą mogli przychodzić do tej kaplicy i prosić o Jej opiekę.”

Matka, która łączy narody

Udział Pierwszej Damy RP Marty Nawrockiej w uroczystości podkreśla, że wydarzenie ma nie tylko wymiar religijny, ale i narodowy. Obecność przedstawicieli władz francuskich i polskich stanowi znak wagi wydarzenia.

Modlitwa Polonii i nadzieja Europy

Dla Polonii paryskiej ten dzień jest powrotem do domu – do miejsca, w którym modlitwa w języku ojczystym łączy się z modlitwą całego Kościoła. Dla Europy – to znak, że wiara, choć doświadczona próbami, zawsze może się odrodzić. Jak zakończył swoją homilię arcybiskup Wojda: „Maryjo, nasza Pani, Pani Częstochowska, prowadź nas zawsze do Twojego Syna!”.

Uroczysta Msza zakończyła się hymnem „Te Deum Laudamus” (pol. „Ciebie Boga wysławiamy”), hymnem wczesnochrześcijańskim, którego autorstwo tradycja przypisuje św. Ambrożemu i św. Augustynowi.

Słowa podziękowań pod adresem Pierwszej Damy oraz Polaków wygłosił rektor katedry Notre-Dame ks. Olivier Ribadeau Dumas, mówiąc: „Gdyby zabrakło tu Ikony Matki Boskiej Jasnogórskiej, zabrakłoby czegoś w tej świątyni”.

Ze strony Polski Misji Katolickiej we Francji, która współorganizowała uroczystość, Rektor PMK ks. Bogusław Brzyś również zwrócił się do Marty Nawrockiej: „Pani obecność jest znakiem łączności z Ojczyzną, która jest nam tak droga”.

Uroczystość podsumował abp Tadeusz Wojda, przewodniczący KEP, dziękując arcybiskupowi Paryża i rektorowi katedry za przyjęcie „naszej Matki Jasnogórskiej” oraz Polonii francuskiej i byłemu ambasadorowi RP w Paryżu Tomaszowi Młynarskiemu, który sprowadził Ikonę do Notre-Dame w 2018 r. Słowa uznania skierował również pod adresem Polskiej Misji Katolickiej i ambasady RP w Paryżu.

Wprowadzenie Ikony Jasnogórskiej do Kaplicy Polskiej cieszyło się tak dużym zainteresowaniem, że podjęto decyzję o zorganizowaniu drugiej Mszy św., która odbyła się tego samego dnia o godz. 15:00. Szacuje się, że w obu okolicznościowych Mszach św. zaplanowanych na ten dzień – o 9:30 i o 15:00 – wzięło udział w sumie ok. 2,3 tys. osób, choć chętnych było zdecydowanie więcej.

Polskifr.fr

Publikujemy pełną treść homilii abp. Tadeusza Wojdy, katedra Notre-Dame, 08.11.2025

Szanowna Pani Prezydentowo,

Czcigodni Bracia w Biskupstwie i Kapłaństwie,

Księże Rektorze tutejszej Bazyliki,

Księże Rektorze Polskiej Misji Katolickiej we Francji,

Panie Ambasadorze,

Czcigodni Przedstawiciele Władzy państwowej różnego stopnia,

Szanowni Goście, Przedstawiciele Polonii,

Siostry Zakonne, Osoby Konsekrowane,

Siostry i Bracia, czciciele Matki Bożej Częstochowskiej!

1. Opatrzność zgromadziła nas dzisiaj w tym wyjątkowym, świętym miejscu. Wszyscy jesteśmy pod wielkim wrażeniem tej budowli, która od wieków jest poświęcona Najświętszej Maryi Pannie – „Naszej Pani”. Ten kościół był świadkiem wielu podniosłych wydarzeń w życiu duchowym i społecznym Francji. Niektóre wydarzenia miały ogromne znaczenie dla całej Europy i świata.

Gromadzi nas tu również Matka Jezusa – Maryja. To Jej dom i tu spotyka się z nami – swoimi dziećmi. W tym kościele kształtuje się wiara paryżan oraz wszystkich pielgrzymów, zwłaszcza szukających nadziei dla swojego życia. Widać to w Roku Jubileuszowym przeżywanym pod znakiem: „Pielgrzymów nadziei”.

Właśnie nadzieja pozwoliła uporać się z tragedią pożaru, jaki w 2019 roku dotknął ten Boży dom. Wszyscy mamy przed oczami dramatyczne obrazy płomieni, które trawiły katedrę Notre-Dame. Cały świat zatrzymał się tego dnia i patrzył z nadzieją, że uda się uratować ten duchowy symbol wiary Francji – najstarszej córy Kościoła. Walczący z pożarem strażacy i inne służby robiły, co mogły. W tym samym czasie na zewnątrz działo się coś niesłychanego. Telewizje świata pokazywały liczne grupy ludzi zebranych w pobliżu Île-de-la-Cité, którzy gorliwie się modlili. Wielu klękało na ulicy i z różańcem w ręku prosiło Matkę Jezusa o ratunek dla katedry i o bezpieczeństwo dla walczących z żywiołem.

Notre-Dame została odbudowana. Gdy odbudowywano jej mury, sklepienia i wieże, w tym czasie Bóg odbudowywał wiarę Europejczyków. Wiemy to zwłaszcza tu i widzimy to we Francji. Poświęcenie katedry 8 grudnia 2024 r. zbiegło się z tysiącami próśb o chrzest i podobną liczbą powrotów do żywej wiary, zwłaszcza ludzi młodych wiekiem i młodych duchem. Papież Leon zauważył ten fenomen podczas lipcowego Jubileuszu Młodych. Do francuskich katechumenów i neofitów mówił: „Quelle joie de voir des jeunes qui s’engagent dans la foi et veulent donner un sens à leur vie, en se laissant guider par le Christ et son Évangile ! Le baptême fait de nous des membres à part entière de la grande famille de Dieu” (Discours du pape Léon XIV aux néophytes et catéchumènes français, 29.07.2025).

Tendencja powrotu do Boga jest dostrzegalna w coraz większej liczbie krajów naszego kontynentu. Przypominają nam się prorocze słowa św. Jana Pawła II o „nowej wiośnie Kościoła”. One zdają się wypełniać na naszych oczach.

2. Arcybiskup Paryża Laurent Ulrich powiedział podczas uroczystości poświęcenia tej katedry w zeszłym roku: „Que vous soyez croyants ou non, vous êtes bienvenus pour participer à la joie des croyants d’ici qui rendent gloire à Dieu d’avoir retrouvé leur église-mère”. Kościół-matka to piękny obraz przestrzeni pełnej miłości dla wszystkich. Matka kocha wszystkie swoje dzieci i zaprasza je do siebie. Ona nie dzieli nas na lepszych i gorszych, na bardziej i mniej kochanych; ani pod względem narodowości, ani wyznania, ani innych kryteriów. Wszyscy jesteśmy w ten sam sposób dopuszczeni do Bożej miłości, która nas nawraca, oczyszcza i uświęca. Uosobieniem tej powszechnej miłości Kościoła jest właśnie Maryja, którą dziś zawiesimy ponownie w tej bazylice.

3. A według pobożnej tradycji ikonę jasnogórską napisał sam św. Łukasz Ewangelista. Miał on przebywać z Maryją w Jej domu i spisywać wspomnienia o Jezusie, które Ona zachowywała w swoim sercu. Przekaz mówi, że Ewangelista użył do tego blatu stołu, przy którym Święta Rodzina zasiadała do modlitwy i posiłku. Ta tradycja z pewnością jest tylko symboliczna. Mówi jednak, jak blisko Jezusa i Maryi jest wizerunek, który dzisiaj podziwiamy i na który patrzymy.

Teologia ikony podpowie, że poprzez jej kontemplację wstępujemy w głęboką duchową więź, w pewnego rodzaju komunię z samym Chrystusem. Każdy może wejść w tę bliskość poprzez modlitwę spojrzenia.

4. My, Polacy, czcimy Maryję na naszej ziemi, ale również na emigracji. Każde miejsce Jej poświęcone jest naszym duchowym domem. Także ta paryska katedra w minionych wiekach wiązała się z dziejami narodu polskiego.

Notre-Dame dawała polskim emigrantom poczucie macierzyńskiej miłości Najświętszej Dziewicy.

5. Dziś też jesteśmy w katedrze Notre-Dame. Cieszymy się, że znajduje się tu Kaplica Polska. Poświęcona została 1 grudnia 2018 r., w 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości. Środowiska Polonii umieściły w niej wizerunek bliski sercu każdego Polaka – ikonę z Częstochowy. Ocalała z pożaru, dziś wraca na swoje miejsce, po dokonanej renowacji.

Nadal chcemy się modlić w tym właśnie miejscu i przywoływać Jej macierzyńskiej opieki. Nadal będzie to ważne miejsce dla emigrantów z Polski oraz pielgrzymów odwiedzających Paryż. Tu będą mogli odetchnąć polskim uczuciem i oddać się w ramiona ukochanej Matki. Tu będzie jakaś część Częstochowy – duchowy most do Pani z Jasnej Góry.

6. Na koniec przyjrzyjmy się samej ikonie. Teologia wskazuje, że w centrum ikony zawsze jest Jezus Chrystus. Nasz obraz to mistyczne przedstawienie Bożego Syna i Niepokalanej Matki. Zawiera on tajemnicę Wcielenia i mówi o nieskończonej miłości Boga do człowieka, o zdolności Stwórcy, aby zbliżyć się do swojego stworzenia tak bardzo, że zechciał stać się jego częścią. Chrystus przyjął ludzką naturę i przyszedł na świat rodząc się z Dziewicy Maryi. Częstochowska ikona ukazuje właśnie tę prawdę. A Maryja wskazując na swojego Syna zdaje się mówić: To On jest waszą drogą. Idźcie za Nim! Nie jest to droga łatwa, bo jej częścią jest cierpienie. Sama dobrze wie, co to cierpieć i co to jest cierpienie. Dwie rysy na twarzy są tego znakiem. Dlatego mówi: Nie bójcie się! Z wysokości krzyża, Jezus sam dał wam przykład, jak znosić trudy tej drogi. Idźcie i nie ustawajcie! Wy patrzcie na Maryję, a ona z największą miłością i czułością będzie zawsze patrzeć na was. Na końcu tego wszystkiego – mówi do nas – jest mój Syn – odpuszczenie waszych grzechów i wasza wieczna nagroda.

A więc wołamy: Maryjo, nasza Pani, Pani Częstochowska, prowadź nas zawsze do Twojego Syna!

Amen.